
Istnieje wiele różnych metod czyszczenia i przywracania warstwy pasywacyjnej spoinom na elementach ze stali nierdzewnej.
Każda metoda ma swoje zalety i wady zależne od parametrów spoiny (rozmiar, struktura, rodzaj) i wielu innych czynników związanych z procesem produkcji.
W poniższym artykule przedstawimy najpopularniejsze metody czyszczenia i pasywacji stali nierdzewnej, które są wykorzystywane zarówno przy drobnych pracach hobbystycznych, jak i w dużych fabrykach i zakładach produkcyjnych.
Pasta trawiąca
Zalety:
- Niska cena
Wady:
- Wyjątkowo niebezpieczna dla użytkownika i środowiska
- Wymaga pozwoleń
- Spłukany kwas po trawieniu musi być zebrany i zutylizowany przez wyspecjalizowane firmy

Pasta, żel trawiący
Pasta trawiąca i pasywująca to lepka ciecz (żel), którą nakłada się na spoinę stali nierdzewnej i zmywa się ją po około 30 do 60 minutach. Czas trawienia przy użyciu takiej pasty zależy w dużym stopniu od warunków pogodowych, a dokładniej mówiąc od temperatury otoczenia. W cieplejsze dni żel do trawienia stali nierdzewnej działa dużo szybciej, niż np. zimą i zbyt późne jego spłukanie może prowadzić do otrzymania nieestetycznego efektu, a w najgorszej sytuacji do zniszczenia wytrawianej stali kwasoodpornej.
Trawienie chemiczne pastą jest szeroko stosowanym i tanim sposobem usuwania tlenków.
Ze względu na zawarte w nich niebezpieczne substancje chemiczne (kwas siarkowy, kwas fluorowodorowy, kwas azotowy) pasty trawiące i pasywujące do stali nierdzewnej wymagają najczęściej pozwolenia na zakup.
W ostatnich latach stosowanie pasty trawiącej stało się przedmiotem coraz większej uwagi organów bezpieczeństwa pracy, a przepisy prawne dotyczące jej użycia stały się jeszcze bardziej rygorystyczne.
Najtrudniejszym etapem jest zmywanie żelu do czyszczenia spoin poddawanej jego działaniu.
Powstające ścieki są bardzo szkodliwe i nie mogą zostać spłukane do kanalizacji. Spłukany kwas należy zebrać i oddać go do lokalnego punktu utylizacji.
Dodatkowo wszystkie miejsca, na które raz nałożono pastę, zachowują nieestetyczny matowy wygląd. Firmy często polerują mechanicznie te obszary, w celu otrzymania pożądanego efektu, co oczywiście zajmuje więcej czasu.
Mimo, że stosowanie past trawiących jest w dalszym ciągu szeroko rozpowszechnione, przewiduje się, że nowoczesne i bezpieczniejsze alternatywy, takie jak trawienie elektrochemiczne stali nierdzewnej po spawaniu, staną się coraz częściej stosowaną metodą, ze względu na otrzymywany wynik, jak również ze względu na ochronę ludzkiego zdrowia i środowiska.
Trawienie zanurzeniowe i natryskowe
Zalety:
- Jednolity wygląd całej powierzchni
- Wysoka odporność na korozję na całej powierzchni elementu
- Oszczędność czasu przy dużej ilości małych przedmiotów (trawienie zanurzeniowe)
Wady:
- Konieczność korzystania z usług firm zewnętrznych: długie czasy realizacji i dodatkowe koszty transportu
- Własna instalacja do trawienia zanurzeniowego i natryskowego to kosztowna utylizacja odpadów oraz zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa

Trawienie zanurzeniowe

Trawienie natryskowe
Trawienie zanurzeniowe i pasywacja stali kwasoodpornej polega na zanurzeniu całego elementu w kąpieli z płynem trawiącym.
Przedmioty uzyskują ładną, równomiernie wytrawioną powierzchnię zarówno na wewnętrznej, jak i zewnętrznej powierzchni.
Ponieważ przedmioty są całkowicie zanurzone, metoda ta jest bardzo skuteczna w przypadku rur i elementów obrabianych o wąskich obszarach i narożnikach, do których trudno jest dotrzeć metodami ręcznymi.
Zakup własnej instalacji do trawienie i pasywacji metodą zanurzeniową jest kosztowny, dlatego często zleca się tę pracę podwykonawcom. Wady tego rozwiązania związane są głównie z kosztami transportu i wydłużonymi czasami realizacji - co w znacznym stopniu przyczynia się do nieefektywności procesu.
Najczęściej firmy zajmujące się trawieniem zanurzeniowym oferują również trawienie i pasywację stali nierdzewnych metodą natryskową. Ta metoda jest korzystna przy bardzo dużych elementach, ponieważ kwas do wytrawiania stali nierdzewnej jest natryskiwany na powierzchnię i spłukiwany zwykle po 30-60 minutach. Ze względu na przepisy ochrony środowiska i wymogi bezpieczeństwa trawienie natryskowe musi być wykonywane przez wyspecjalizowane firmy, które po procesie zbierają i usuwają kwasy i ścieki.
Ponadto trawienie natryskowe jest stosowane, gdy przedmiot jest zbyt duży do trawienia zanurzeniowego. Wtedy wyspecjalizowane firmy, które dysponują mobilnymi trawialniami mogą przeprowadzić ten proces na miejscu u klienta, bez konieczności skomplikowanego przenoszenia elementu.
Mechaniczne polerowanie
Zalety:
- Tani i relatywnie szybki proces
Wady:
- Brak odporności na korozję

Mechaniczne obróbka spoin stali nierdzewnej
Szlifowanie mechaniczne jest tanim i stosunkowo szybkim sposobem czyszczenia stali nierdzewnej po spawaniu za pomocą elektronarzędzi, takich jak szlifierki kątowe.
Jednakże ta metoda niszczy warstwę pasywacyjną na powierzchni, czyniąc ją mniej odporną na korozję. Warstwa ta może, ale nie musi, odnowić się naturalnie kilka dni po procesie. Ponadto szlifowana powierzchnia staje się nierówna (pofalowana), co pogarsza wygląd stali.
W niektórych przypadkach wymagane jest polerowanie satynowej lub szczotkowanej powierzchni łącznie ze spoinami stali nierdzewnej. Proces ten wymaga specjalistycznego sprzętu do polerowania i wyszkolonego personelu - i powinien być wybierany tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.
Szkiełkowanie
Zalety:
- Brak chemikaliów
Wady:
- Brak pełnej odporności na korozję
- Ryzyko wbicia cząstek metalu w powierzchnię
- Powolny i kosztowny proces

Szkiełkowanie stali nierdzewnej
Szkiełkowanie to jedna z metod trawienia i pasywacji stali kwasoodpornej, którą stosuje się zarówno w przypadku małych, jak i dużych przedmiotów i polega na obróbce strumieniowej powierzchni tysiącami cząstek szkła za pomocą sprężonego powietrza.
Ta metoda jest całkowicie wolna od chemikaliów i zapewnia jednolite matowe wykończenie. Jednak przez pewien okres po zakończeniu procesu przedmiot nie będzie odporny na korozję - do czasu naturalnego przywrócenia warstwy pasywnej.
W związku z powyższym istnieje ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego cząstkami żelaza, co może prowadzić do poważnych problemów z korozją.
Trawienie elektrochemiczne
Zalety:
- Skuteczne i szybkie
- Łagodne kwasy fosforowe do czyszczenia spoin stali nierdzewne
Wady:
- Trawione elektrolitycznie są jedynie spoiny
Trawienie i pasywacja elektrolityczne to bardzo skuteczny sposób usuwania tlenków ze spoin stali nierdzewnej.
Metoda łączy kwas na bazie fosforu i prąd podawany przez urządzenie do czyszczenia spoin, tworząc reakcję, która skutkuje natychmiastowym czyszczeniem stali nierdzewnej po spawaniu.
Sam kwas fosforowy jest nietoksyczny, a w życiu codziennym można go znaleźć w napojach gazowanych i zwykłych domowych środkach czystości. Nie jest nawet w najmniejszym stopniu tak szkodliwy jak pasta trawiąca.
Trawienie elektrochemiczne jest metodą ekologiczną i w normalnych warunkach nie powoduje szkód dla organizmu, ani dla środowiska.
Dzięki tym cechom, ale także przenośnemu i lekkiemu urządzeniu do czyszczenia spoin stali nierdzewnej, trawienie elektrochemiczne można wykonać praktycznie wszędzie. Jeśli prace wykonywane są przez dłuższy czas w pomieszczeniach zamkniętych, ze względu na powstające opary zalecamy stosowanie podstawowych środków ochrony (systemy odciągowe, sprzęt do doprowadzania świeżego powietrza).
Urządzenia TIG MAX XT - szczyt technologii czyszczenia i pasywacji spoin stali nierdzewnych.
HSF Industrietechnik GmbH jest jednym z pionierów w produkcji zaawansowanych rozwiązań do szybkiego i bezpiecznego czyszczenia i pasywacji spoin stali nierdzewnej.
Oferujemy szeroką gamę maszyn i urządzeń spełniających różne wymagania produkcyjne - od podstawowych środków do czyszczenia spoin po systemy o dużej mocy do ciężkich prac.
Zapraszamy do zapoznania się z oferowanymi przez naszą firmę urządzeniami do elektrochemicznego trawienia i pasywacji stali nierdzewnej TIG MAX XT.
Nasz nowoczesny sprzęt umożliwia skuteczne czyszczenie powierzchni korozyjnych po wszystkich rodzajach spawania, jak również istnieje możliwość trawienia i pasywacji powierzchni płaskich stali nierdzewnych.
Oferowane przez nas płyny do trawienia stali nierdzewnej posiadają specjalny certyfikat pasywacji ASTM A380, który gwarantuje brak ognisk korozji nawet w ciężkich warunkach, jakim jest środowisko słonej wody.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o negatywnych aspektach trawienia pastą chemiczną lub potrzebujesz pomocy w konkretnym wyzwaniu związanym z produkcją, zadzwoń do nas - chętnie pomożemy!
Chcesz dowiedzieć się więcej o pasywacji?
Stoisz w obliczu szczególnego wyzwania związanego z wykańczaniem stali nierdzewnej? Czy może po prostu chcesz wiedzieć więcej na temat zastosowania płynów z certyfikatem pasywacji i dopuszczeniem do przemysłu spożywczego?
Prosimy o kontakt z nami, chętnie pomożemy Państwu w każdym przypadku.
W międzyczasie możesz dowiedzieć się więcej o naszych maszynach, klikając poniższy link: